Choroby układu oddechowego stanowią istotną przyczynę zgonów w Polsce i na świecie, z których jedną z najczęściej występujących jest przewlekła obturacyjna choroba płuc. Cierpi na nią niemal 65 milionów ludzi na całym świecie, z czego co roku umiera z jej powodu 3 miliony osób. Z tych względów, jak podaje WHO, w najbliższej przyszłości POChP może stanowi trzecią co do częstości przyczynę zgonów na świecie.
Czytaj więcej Etiologia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
Przebieg naturalny POChP zależy od wielu czynników. Najistotniejszym z nich jest wiek, w którym czynność płuc stała się u pacjenta na tyle upośledzona, że można było rozpoznać POChP na podstawie kryteriów określonych dla rozpoznania choroby. Im młodsza osoba, u której choroba została zdiagnozowana, tym prawdopodobieństwo, że dojdzie do zaawansowanej postaci POChP, jest większe. Do innych czynników wikłających przebieg naturalny choroby należą występujące u pacjenta czynniki ryzyka, takie jak: ekspozycja na dym tytoniowy, współwystępująca astma, ekspozycja na wziewne substancje drażniące oskrzela, niedobór α1-antytrypsyny, a także inne stany chorobowe, np. przewlekłe schorzenia kardiologiczne. U pacjentów z tymi czynnikami tempo pogarszania się czynności płuc jest znacznie przyśpieszone. Nie bez znaczenia jest także wyjściowa czynność płuc.
Czytaj więcej Przebieg przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
W leczeniu POChP stosuje się wybrane grupy leków poprawiających parametry czynnościowe płuc, jak również zmniejszających proces zapalny toczący się w drogach oddechowych.
Do pierwszej grupy leków zaliczamy ß2-mimetyki krótko (SABA) i długo (LABA) działające, jak również leki przeciwcholinergiczne wziewne krótko (SAMA) i długo (LAMA) działające. Dzięki ich zdolności do wywoływania poprawy czynności płuc dochodzi do zmniejszenia duszności w trakcie ich stosowania, poprawy stanu ogólnego zdrowia oraz zmniejszenia częstości zaostrzeń i hospitalizacji. W leczeniu przewlekłym preferowane są przede wszystkim leki długo działające. Jak wszystkie leki, tak i ß2-mimetyki i leki przeciwcholinergiczne mogą powodować objawy uboczne. W przypadku ß2-mimetyków może dojść do wystąpienia przyspieszenia rytmu serca, zaburzeń rytmu serca czy drżeń mięśniowych. Do objawów ubocznych związanych ze stosowaniem leków przeciwcholinergicznych zaliczamy przede wszystkim występowanie suchości w ustach. Lekiem rzadziej stosowanym, ale również mającym zdolność do rozkurczania oskrzeli i łagodzenia objawów POChP jest teofilina. Niestety jej podawanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia poważnych skutków niepożądanych, takich jak: zaburzenia rytmu czy drgawki, dlatego stosowana jest w sytuacjach szczególnych.
Czytaj więcej Farmakologiczne leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
Oprócz postępowania farmakologicznego w procesie leczenia POChP niezwykle istotną rolę odgrywa postępowanie niefarmakologiczne. W postępowaniu niefarmakologicznym najważniejsze jest zaprzestanie palenia tytoniu. Porzucenie nałogu wpływa korzystnie na przebieg choroby i spowalnia pogarszanie się czynności płuc. W sytuacjach trudnych, jako pomoc w zawalczeniu nałogu, możliwa jest dodatkowa farmakoterapia (bupropion, wareniklina, nortryptylina) i leczenie substytucyjne nikotyną, jednak nie należy stosować w tym celu e-papierosów, ponieważ ich skuteczność i bezpieczeństwo nie zostały potwierdzone, a olejki do e-papierosów nie są standaryzowane. Poza zaprzestaniem palenia tytoniu niezwykle istotne jest także zlikwidowanie, w miarę możliwości, narażenia zawodowego na wziewne substancje drażniące drogi oddechowe, jak również zminimalizowanie narażenia na zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Innym ważnym elementem postępowania niefarmakologicznego jest zwiększenie aktywności fizycznej dostosowanej do stanu klinicznego chorego, w celu poprawy wydolności fizycznej, jakości życia i zwiększenia rezerw biologicznych. Nie bez znaczenia w procesie terapeutycznym jest szczepienie przeciwko grypie oraz pneumokokom. Szczepienie zmniejsza ryzyko zarówno zapalenia płuc, jak i zaostrzenia POChP.
Czytaj więcej Postępowanie rehabilitacyjne w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)
Zaostrzenie POChP definiujemy jako nagłe nasilenie się objawów ze strony układu oddechowego w trakcie trwania choroby, w szczególności: duszności, kaszlu i odksztuszania plwociny, które wymaga dodatkowego leczenia i niejednokrotnie jest przyczyną hospitalizacji chorego. Najczęściej zaostrzenia powodowane są przez zakażenia układu oddechowego, co związane jest z występowaniem dużej ilości wydzieliny w drzewie oskrzelowym. Zaostrzenie POChP trwa zwykle do 10 dni, jednak nasilenie objawów może utrzymywać się znacznie dłużej i wikłać przebieg choroby, pogarszając rokowanie.
Czytaj więcej Czynniki zaostrzające przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP)
Niewydolność oddechowa to stan gdy pojawiają się zaburzenia czynności układu oddechowego prowadzące do upośledzenia wymiany gazowej w płucach. W rezultacie dochodzi do hypoksemii czyli spadku ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi poniżej 60 mmHg lub hierkapnii czyli wzrostu poziomu dwutlenku węgla we krwi powyżej 45 mmHg.
W Polsce i na świecie rak płuca stanowi najczęstszą przyczyną śmierci z powodu choroby nowotworowej. Co roku zapada na tę chorobę ok. 22 000 Polaków (14,5 tysiąca mężczyzn i ok 7 ,5 tys. kobiet). Równocześnie co roku ok. 22 000 osób umiera z powodu raka płuca.